နေပြည်တော်၊ ဇူလိုင် ၅

အမျိုးသားအဆင့်ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူချောမွေ့စေရေးကော်မတီအစည်းအဝေး (၂/၂၀၂၄) ကို ယနေ့၊ နံနက် (၁၀:၀၀) နာရီတွင် နေပြည်တော်ရှိ စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ရုံးအမှတ် (၃၂)၊ အစည်းအဝေးခန်းမ၌ကျင်းပရာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးမင်းမင်း၊ ပူးတွဲကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါ်သန်းသန်းလင်း၊ ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ကြသည့် သက်ဆိုင်ရာဦးစီးဌာနများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များနှင့် ဌာနဆိုင်ရာအဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ကြသည်။

အစည်းအဝေးတွင် ဦးစွာ ပူးတွဲကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါ်သန်းသန်းလင်းက အဖွင့်အမှာစကားပြောကြားရာ၌ ကော်မတီအစည်းအဝေးများကို ၁၇-၅-၂၀၁၇ ရက်မှစပြီး စီပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန (၂) ခု တို့က (၆) လလျှင် တစ်ကြိမ် အလှည့်ကျဦးဆောင်ကျင်းပလာခဲ့ရာ ယခုအစည်းအဝေးသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ဒုတိယ အကြိမ်မြောက်ပြုလုပ်သောအစည်းအဝေးဖြစ်ပါကြောင်း၊ အစည်းအဝေးများတွင် သက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့အသီးသီးမှ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၏ ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူချောမွေ့စေရေး သဘောတူစာချုပ်၏ အစီအမံများအပေါ် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများ၊ တိုးတက်မှုအခြေအနေများနှင့် ယခင်အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ်  (၁/၂၀၂၄) တွင် ချမှတ်ခဲ့သော အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်မှု အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါကြောင်း၊ 

လုပ်ငန်းအဖွဲ့များက အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာနက Measures (၂၄) ခု၊ ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက Measures (၇) ခုနှင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနက Measures (၂) ခုတို့ကို ဦးဆောင်အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်ကြပါကြောင်း၊ လုပ်ငန်းတိုးတက်မှုအနေဖြင့်  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလနှင့် မတ်လအတွင်း Measures (၅) ခု ထပ်မံ အကောင်အထည်ဖော် ပြီးစီးခဲ့တဲ့အတွက် WTO Website တွင်ဖော်ပြထားသော မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မှုရာခိုင်နှုန်း (Implementation Rate) သည် ၁၈.၉ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၇.၇ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးတက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊

ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၏ ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူချောမွေ့စေရေး သဘောတူစာချုပ်ကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းများကို ပူးပေါင်းပါဝင် အကောင်အထည်ဖော်ကြရန်၊ တိုးတက်မှုအခြေအနေများ၊ တွေ့ကြုံရသောအခက်အခဲများနှင့် အကြံပြုချက်များကို ယခုအစည်းအဝေးတွင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဖော်ထုတ်ဆွေးနွေးကြရန် တိုက်တွန်း ပြောကြားသည်။ 

ထို့နောက် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးမင်းမင်းက ပြောကြားရာတွင် ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူလျင်မြန်ချောမွေ့စေရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ WTO Website တွင် ဖော်ပြထားချက်အရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက ကျင်းပခဲ့သည့် (၁/၂၀၂၄) အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကောင်အထည်ဖော်ပြီးမြောက်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ၁၈.၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ၂၇.၇ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး၊ LDCs ၏ အကောင်အထည်ဖော်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ၄၉.၂ ရာခိုင်နှုန်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ WTO ၏ Trade Facilitation Database Website တွင် ဖော်ပြထားချက်အရ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အကောင်အထည်ဖော်ပြီးမြောက်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ၇၆.၉ ရာခိုင်နှုန်းသို့ ရောက်ရှိ လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ LDCs ၏ အကောင်အထည်ဖော်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ၆၅.၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိလာမည်ဖြစ်၍ ယခင်ကထက် ပိုမိုတိုးတက်လာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းအဖွဲ့များအနေဖြင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုတိုးတက်မှုများကို ဆန်းစစ်မှုများ အမြဲပြုလုပ်ရန်နှင့် လိုအပ်ချက်များနှင့် အားနည်းချက်များကို ဝိုင်းဝန်းညှိနှိုင်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားပါသည်။

ဆက်လက်၍ ကော်မတီအစည်းအဝေးကို အစီအစဉ်အတိုင်း ကျင်းပပြုလုပ်ရာ ကော်မတီအောက်ရှိ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ (၄) ဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌများက သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေများနှင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေများကို တင်ပြကြရာ ကော်မတီဝင်များ၏ ဆွေးနွေးမှုများအပေါ် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် ပူးတွဲကော်မတီဥက္ကဋ္ဌတို့က ပြန်လည်ရှင်းလင်းဆွေးနွေးကြသည်။

ထို့နောက် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးမင်းမင်းက နိဂုံးချုပ်အမှာစကား ပြောကြားရာတွင် WTO ၏ဖော်ပြချက်အရ ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူလျင်မြန်ချောမွေ့စေလာစေခြင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုစရိတ်များကို ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချပေးနိုင်ပြီး၊ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆ ထရီလီယံအထိ တိုးတက်လာစေနိုင်သဖြင့် ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူ လျင်မြန်စေရေးကိစ္စရပ်များကို အလေးထားဆောင်ရွက်ကြရန်လိုကြောင်း၊ ဆောင်ရွက်ရမည့်အစီအမံများအား သတ်မှတ်ထားသည့်ကာလအတွင်း ပြီးမြောက်အောင်ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အခက်အခဲများရှိပါက အချိန်မရွေးတင်ပြပြီး လမ်းညွှန်မှုခံယူပြီး ဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယနေ့အစည်းအဝေးတွင် သဘောတူညီခဲ့ကြသောလုပ်ငန်းစဉ်များအား သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းအဖွဲ့များက ဆောင်ရွက်ရမည့် အစီအမံများကို သတ်မှတ် Definitive Date အတွင်း ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်ကြရန်နှင့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက် အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားကြရန် တိုက်တွန်းပြောကြားပါသည်။

ယင်းနောက် ကော်မတီပူးတွဲဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါ်သန်းသန်းလင်းက နိဂုံးချုပ်အမှာ စကားပြောကြားရာတွင် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန်ကျန်ရှိသည့် လုပ်ငန်းအစီအမံများကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ပြီးစီးရမည့်ရက် (Definitive Date) များနှင့်အညီ ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ နည်းပညာအကူအညီရယူရန် လိုအပ်သော Category C ‌အောက်ရှိ Measures များ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အကူအညီများရရှိနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရန်လိုကြောင်း၊ အစိုးရဌာနများ အနေဖြင့်လည်း ခေတ်မီလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများဖြင့် အခွန်ကောက်ခံနိုင်ကြမည်ဖြစ်သည့်အပြင်  ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူချောမွေ့စေရေးသဘောတူစာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုများ ပိုမိုလျင်မြန်တိုးတက်လာခြင်းနှင့်အတူ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို အားပေးရာရောက်သဖြင့် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို များစွာအကျိုးပြုစေနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယနေ့အစည်းအဝေးမှ ဆုံးဖြတ်ချက်များအား သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းအဖွဲ့အသီးသီးက အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ကြရန် တိုက်တွန်းမှာကြားပြီး ရုပ်သိမ်းခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။ 

သတင်းစဉ်